Recientemente a sali den medio di comunicacion cu trahadornan di ‘Eerste hulp’ (SEH) di Hospital a haci un ‘walk out’ como protesta di agresion verbal y fisico di pashentnan cu ta warda oranan largo pa yega na beurt. Fundacion SIKI tin como meta pa trece informacion necesario pa fortalece cada persona cu ta biba na Aruba cu conocemento riba topiconan cu ta mehora e calidad di bida. Pa e motibo ey Fundacion SIKI a evalua e suceso aki den cuadro di e Ley di calidad di cuido. Por lo menos tres derecho por wordo menciona. Na prome lugar e derecho di e trahador di Hospital, na di dos lugar e derecho di e pashent di Hospital y na di tres lugar e derecho di publico en general.
Awe ta cuminsa cu e prome parti: derecho di trahador di Hospital. Ki derecho e trahador tin den e calidad i seguridad di cuido?
Motibo pa ‘walk out’
Segun e vocero di e sindicato nan a manda un carta pa tanto Raad van Toezicht, Raad van Bestuur y Minister di Salud Publico e tempo ey y no a haña oido. E mudamento pa e edificio nobo a crea un escaces di por lo menos 2 personal y segun e trahadornan ta debi na e promer liña di cuido (1e lijnzorg) tur e fluho ta finalisa na Eerste Hulp y esey ta na unda e problema ta. Mucho hopi pashent ta presenta sin ’emergencia’ y cu no ta cumpli cu nan medicamento y despues kier bira violento of ta presenta cu mal humor caba na balie. E trahadornan di Hospital no ta sinti nan mes safe mas pa traha bou di e condicionnan aki.
Derecho versus calidad
Awor con ta haci cu tin dos interes liña recta contra otro, esta esun di trahador di Hospital y di otro banda esun di pashent? E pashent ta sinti desesperacion pa diferente motibo y ta bai over na saca su frustracion di un manera no corecto. Awor e trahador di Hospital ta sinti cu e ta bira victima di esaki, ya cu no tin garantia pa e traha den un ambiente safe y agradabel.
Pero aki ta unda e ta bira netamente pisá: tur dos tin rason. E trahador merece condicionnan laboral husto y safe. Su doño di trabow mester percura pa esaki. E pashent tambe tin rason, pasobra no ta por nada e ta actua asina. E opinion publico ta wordo ampliamente carga pa e pashentnan cu dokternan di cas no ta suficiente accesibel. E cuestion di yama prome cu 8or of 9or pa un cita ta dificulta haña un cita cu dokter di cas riba e mesun dia. Pa un of otro motibo e cas di dokter (huisartsenpost) ainda no ta mucho conoci of accesibel. Consecuentemente Eerste hulp ta keda pega cu un gran cantidad di pashent cu no tin emergencia den wowo di Eerste Hulp, pero sigur cu si den wowo di cada pashent.
Ken tin preferencia?
Loke ta remarcabel den e caso aki ta e hecho cu ta trata un situacion den Hospitaal. Trahadornan mester por traha bou di bon condicionnan laboral pa por duna un cuido optimal. Pashentnan merece wordo atendi na ora. Pesey nos tur tin e derecho na cuido cu nos ta paga p’e a base di e ley di AZV.
Pesey loke tin preferencia aki ta e structura di cuido, pasobra sin e structura con bo por papia di un bon calidad y seguridad? Si no tin structura pa garantisa seguridad pa trahador, anto lo tin structura si pa garantisa cuido di calidad y seguridad pa pashent?
Calidad y seguridad
E prome yama pa garantisa e structura aki ta Raad van bestuur di Hospitaal y e Raad van Toezicht, cu ta controla e directornan di Hospital riba con nan ta maneha Hospital. Art. 3 y 4 di Ley di calidad di cuido ta obliga Hospital pa duna bon cuido door di organisa esaki debidamente. Si señalnan drenta cu algo no ta bai bon, anto management mester actua den un forma y tempo razonabel. Sindicato di Hospital a menciona cu nan nunca a haña oido.
Si esey ta e caso, e siguiente persona yama pa atende e asunto ta Inspectie Volksgezondheid Aruba (IVA). E Departamento aki ta encarga cu control riba con Hospital ta controla su organisacion y mitiga riesgo pa pashent. E por haci esaki riba su mes door di señalnan den comunidad, manera e walk out. Den dado caso cu IVA cuminsa cu un investigacion y constata riesgonan grave, e por duna un instruccion na Hospital pa coregi esaki.
Si acaso IVA no actua riba su mes, Minister di Salud Publico por pidi IVA pa cuminsa cu un investigacion.
Finalmente, tur pashent tin e derecho di vocifera su opinion y pashentnan por uni nan mes. Cada opinion ta conta y caminda tin hopi opinion den e mesun direccion, esaki lo conduci na cambio.
Conclusion
Pa conclui, e walk out na Hospital no ta un caso isola. E ley di Calidad no ta duna espacio pa permiti esaki ‘pasa numa’. E walk out ta un suseso cu ta regarda nos tur. Ta un hospital nos tin y Hospital como ‘public utility’ mester ta transparente con tipo di riesgonan aki pa pashent y trahador ta wordo minimalisa.
Bo salud, bo derecho.
Fundacion SIKI
Mehora bo calidad di bida
Pingback: Derecho riba calidad y seguridad di cuido – SIKI Aruba